Hoa mai là cây kiểng quý và sang. Hoa nở mỗi dịp Tết đến Xuân về, là điềm lành, biểu tượng cho niềm hạnh phúc, sự may mắn tràn đầy của một năm mới. Nếu người miền Bắc chuộng hoa đào chưng Tết thì người Trung và Nam luôn trung thành với cây mai vàng rực rỡ.
Thú chơi mai kiểng cần đầu tư rất nhiều tiền bạc, công sức và đó thể hiện đẳng cấp cũng như sự tao nhã của mỗi người. Do đó, người chọn mai trồng hay chưng Tết đều mong muốn có được một cây mai thật hoàn hảo. Vài thông tin dưới đây có lẽ sẽ hữu ích dành cho những ai đang băn khoăn về cách chọn cây mai đẹp.
Tiêu chuẩn “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ” là gì?
“Nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ” là tiêu chuẩn một số người chuyên chơi mai kiểng đặt ra để đánh giá một cây mai đẹp
Nhất đế
“Đế” ở đây là phần gốc mai và bộ rễ mọc nổi lên trên mặt đất (nếu có). Bất kỳ một cái cây nào thì phần gốc cũng đều quan trọng. Bởi gốc cây có chắc, bộ rễ có khỏe thì mới giúp thân đứng vững và cây được sống tốt, phát triển mạnh.
Đối với cây mai kiểng, gốc cây lại càng là điều tiên quyết cần chú tâm đầu tiên. Gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, vừa hợp tự nhiên lại tăng tính thẩm mỹ.
Gốc cây phải to và có rễ khí sinh nổi ngoằn ngoèo
Đồng thời, một cây mai đẹp thì ở phần gốc nổi lên vài u nần, những hốc lõm sâu vào hoặc dăm ba đoạn rễ khí sinh bò ngoằn ngoèo trên mặt đất. Chính những đặc điểm có vẻ xù xì ấy sẽ chứng tỏ được giá trị của cây mai trải qua bao nhiêu biến động khắc nghiệt mà vẫn đứng vững. Dù là mai tơ hay mai già mấy chục tuổi cũng đều theo quy chuẩn ấy.
Tuy nhiên, những rễ nổi lên trên mặt đất không được quá nhiều, mà phải tạo hình vừa phải, vì nếu chằng chịt sẽ làm rối mắt, mất đi tính nghệ thuật của cây kiểng. Điều này cần kỹ năng tạo hình của những người trồng mai.
Gốc rễ cây mai quá ngoằn ngoèo sẽ gây rối mắt người nhìn
Nhì thân
Thân cây quan trọng thứ nhì bởi đối với người nhìn, thân cây sẽ là điều mà họ chú ý đến khá nhiều. Một cái cây đẹp hay không cũng do hình dáng thân.
Cây mai tơ đòi hỏi phần thân phải tròn trịa, cứng cáp, vỏ trơn láng, không bong tróc. Cây phải mọc thẳng, không vặn vẹo hoặc nếu có uốn hay u sần thì phải thẩm mỹ. Cần lưu ý thân to hơn cành và phải nhỏ hơn phần gốc để hài hòa về hình dáng.
Thân cây mai tơ uốn lượn tạo hình nghệ thuật
Đối với cây mai già, thân cần có độ cong, uốn tạo hình. Lớp vỏ cây phải sần sùi, thân có vài hốc lõm, gốc to dáng cổ thụ. Đấy chính là một cây mai đẹp.
Thân cây mai già sần sùi, gốc to dáng cổ thụ
Tam cành
Cách chọn cây mai đẹp còn là sự lưu tâm đến cành lá mai. Yêu cầu đặt ra những cành nhánh trên cây mai phải dàn tỏa một cách hợp lý, hài hòa. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, không gãy gập xuống dưới, không cong queo, càng lên phía trên ngọn càng ngắn và nhỏ dần. Nhờ đó tán lá mới có hình chóp nón, dạng cây thông, khiến tán lá trông nhẹ nhàng và thanh tú.
Cành nhánh mai vươn dài, dàn tỏa cân đối
Cành cuối cùng ở gần gốc nhất không được quá thấp, gần mặt chậu, che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách an toàn đúng chuẩn là từ 10-15cm.
Đặc biệt chú ý không chọn những cây mai có một, hai cành nhánh có dấu hiệu bị sâu, rầy tấn công. Bởi sâu rầy có thể xâm nhập qua thân và cành nhánh khác, khiến cây nhanh chết, rất uổng tiền và mang ý nghĩa tiêu cực trong phong thủy ngày Tết.
Cách chọn cây mai đẹp có lá non xanh mới nhú
Đồng thời, những cây mai có cành khô, trụi lá cũng nên tránh mua bởi nó sẽ làm hỏng vẻ đẹp chung của cây. Cây mai tốt thì cành nhánh sẽ được sắp xếp đều, chắc khỏe, đồng thời tán có chứa những chồi lá non xanh mới nhú. Nếu cành mai có quá nhiều lá xanh um thì nên ngắt bỏ bớt những lá lớn ấy đi.
Tứ nụ
Người ta chọn mai chưng Tết vì sắc hoa, do đó nụ hoa là rất quan trọng. Lời khuyên đưa ra là không nên chọn cây mai mà hoa đã nở bung các cánh, chọn cây có vài bông đã nở và nhiều nụ hoa sẽ tốt hơn.
Nên chọn cây mai kiểng có nhiều nụ hoa
Chọn được nụ hoa mai thích hợp là cả một sự kỹ lưỡng, cẩn thận. Nụ hoa không nên còn quá xanh hoặc mới nhú, mà cần “bụ bẫm” để nở hoa đúng dịp 3 ngày Tết. Nụ phải được phân bố đều trên tất cả các cành, cũng không nên quá tham hoa mà chọn nhiều nụ, vì có thể gốc không đủ dinh dưỡng nuôi hoa, hoa sẽ nhanh tàn hơn.
Nụ hoa cây mai kiểng bụ bẫm để nở đúng dịp Tết
Đối với những bông hoa đã nở rồi, cánh hoa cần to, nở tròn đều nhau. Màu sắc và độ to và số cánh của hoa khá đa dạng, tùy vào sở thích của người trồng mà lựa chọn phù hợp. Cách chọn cây mai đẹp là chọn hoa có 5 cánh với ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường vẫn có những cây mai cho hoa 7, 9 cánh hoặc nhiều hơn nữa.
Cây hoa mai đẹp có hoa 5 cánh nở tròn đều
Tại sao dáng thế của cây mai kiểng lại quan trọng?
Cũng giống như khi nhận định vẻ đẹp của người phụ nữ, ông bà ta thường có câu “Nhất dáng, nhì da”; thì thế cây mai cũng là một điều tối quan trọng để đánh giá tính thẩm mỹ của nó. Nếu một cây mai dáng thẳng tuột hoặc dáng cong vẹo không theo một quy luật nào, chưa qua bàn tay uốn sửa của nghệ nhân để tạo “thế” thì cây mai đó hoàn toàn không có giá trị nhiều.
Thế cây mai đẹp tạo nên giá trị của cây
Khi trồng mai được 6 tháng đến 1 năm, người trồng hay uốn cây tạo thế bởi đây là loại cây có thân dẻo dai. Phổ biến nhất như thế chân quỳ, phụng hoàng, hạc bay, phụ tử, … Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự công phu và kỹ thuật, bởi có nhiều thế cây mà mai khó có thể uốn được. Điển hình như thế thác đổ, huyền chi.
Thế thác đổ là một trong những thế mai đẹp và khó tạo hình
Qua cách chọn thế cây mai mà người ngoài nhìn vào sẽ nhận ra ngay cá tính, sở thích hay tâm tư mà người trồng kiểng gửi gắm vào đấy. Để có được một cây mai thế đẹp cần chọn mai già trên chục tuổi và mai gốc. Những cây mai tơ, mai ghép sẽ khó có thể cho thế đẹp.
Với những thông tin ở trên, chắc hẳn các bạn đã nắm được cách chọn cây mai đẹp để trang trí cho căn nhà thêm rực rỡ rồi, phải không nào! Tết Kỷ Hợi 2019 sắp đến rồi, hãy nhanh tay ra vườn lựa ngay một chậu mai đi nhé.